«Οδηγός» για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας – Τα «βήματα» που απαιτούνται

Το 1555 απαντά στις απορίες σας

Η ασφαλιστική ικανότητα αποτελεί εδώ και χρόνια ένα από τα πιο σύνθετα προβλήματα για τους ασφαλισμένους. Οι αλλαγές που εφαρμόζονται ήδη για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας, καθώς και για τη διευθέτηση των οφειλών και τον υπολογισμό δόσεων που πλέον μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά, αλλάζουν πλήρως την διαδικασία μειώνοντας την ταλαιπωρία των ασφαλισμένων.

Η διαδικασία απόκτησης ασφαλιστικής ικανότητας έχει αναβαθμιστεί ριζικά, χάρη στην ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ, αλλά και στις αναβαθμισμένες ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ΚΕΑΟ.

Σε ποιους αποδίδεται ασφαλιστική ικανότητα;

Η Ασφαλιστική Ικανότητα αποδίδεται σε όλους τους εργαζόμενους.

Όσον αφορά στους μη μισθωτούς, απαραίτητη προϋπόθεση είναι είτε να έχουν εξοφλήσει τις ασφαλιστικές εισφορές τους, είτε να έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους και να εξοφλούν τακτικά τις δόσεις που προβλέπει η ρύθμιση.

Όσον αφορά στους μισθωτούς, προϋπόθεση είναι η πραγματοποίηση τουλάχιστον 50 ημερών εργασίας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο, ανεξαρτήτως της εξόφλησης των εισφορών από μέρους του εργοδότη.

Τι συνεπάγεται η απώλεια ασφαλιστικής ικανότητας;

Η απώλεια ασφαλιστικής ικανότητας δεν συνεπάγεται απώλεια της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Όλοι οι νόμιμα διαμένοντες πολίτες στη Χώρα με ενεργό ΑΜΚΑ, έχουν ανεμπόδιστη και δωρεάν πρόσβαση νοσηλείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στο δημόσιο σύστημα Υγείας, δηλαδή σε δημόσια νοσοκομεία καθώς και Κέντρα Υγείας.

Όσον αφορά στις ιδιωτικές δομές όσοι μη μισθωτοί έχουν προγραμματίσει επισκέψεις, εξετάσεις ή/και χειρουργεία σε ιδιωτικά νοσοκομεία και γιατρούς συστήνεται να ελέγξουν πρώτα την ασφαλιστική τους ικανότητα και τη μη ύπαρξη οφειλών (ειδικότερα προηγούμενων ετών).

Ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για ευάλωτες ομάδες συμπολιτών μας, ανήλικους, άτομα με αναπηρία και χρονίως πάσχοντες, οι οποίες καλύπτονται και από ιδιώτες γιατρούς, για συνταγογράφηση φαρμάκων, θεραπειών και διαγνωστικών εξετάσεων.

Υπενθυμίζεται ότι κατ’ εξαίρεση ασφαλιστική ικανότητα για την περίοδο 2024-2025 έχει χορηγηθεί επίσης σε κατηγορίες εργαζομένων που αντιμετωπίζουν αντικειμενική δυσκολία στο να ανταποκριθούν και να καλύψουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις της ασφαλιστικής ικανότητας, όπως πληγέντες από φυσικές καταστροφές, στους εργαζόμενους στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος και στα Ναυπηγεία Ελευσίνας.

Είχα οφειλές στον e-ΕΦΚΑ αλλά πλέον έχω προχωρήσει σε εξόφληση ή ρύθμιση. Πόσο διάστημα χρειάζεται για να αποκτήσω ασφαλιστική ικανότητα;.

Οι μη μισθωτοί, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες όταν ρυθμίζουν, έχουν μηνιαία ασφαλιστική ικανότητα, όταν εξοφλούν, έχουν ασφαλιστική ικανότητα για έναν χρόνο.

Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που οι ασφαλισμένοι  ενώ πληρούν τις προϋποθέσεις φαίνονται ως ανασφάλιστοι. Σε αυτή την περίπτωση απευθύνονται στον e-ΕΦΚΑ χωρίς ραντεβού και συγκεκριμένα στο τμήμα Μητρώου όπου εξυπηρετούνται άμεσα από τους αρμόδιους υπαλλήλους. Απαιτείται μόνο το αποδεικτικό πληρωμής ότι προχώρησαν σε εξόφληση ή σε ρύθμιση πληρώνοντας τη δόση που τους αναλογεί και αμέσως αποκαθίσταται η ασφαλιστική ικανότητα.

Οι ρυθμίσεις των οφειλών πρέπει να γίνονται έως την 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους σε διαφορετική περίπτωση από την 1η Μαρτίου του επόμενου έτους όσοι είναι εκπρόθεσμοι εμφανίζονται ως ανασφάλιστοι. Αν ο ασφαλισμένος δεν έχει ασφαλιστική ικανότητα και προχωρήσει σε ρύθμιση, το σύστημα ενημερώνεται πλέον εβδομαδιαία με απόφαση της διοίκησης, οπότε μέσα σε διάστημα λίγων ημερών, θα εμφανιστεί η ρύθμιση.

Είμαι μισθωτός. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας;

Για τη χορήγηση-παράταση της ασφαλιστικής ικανότητας στους άμεσα ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ και στα μέλη οικογενείας τους από 1η Μαρτίου εκάστου έτους έως την 28η Φεβρουαρίου του επόμενου έτους απαιτείται ο μισθωτός να έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον πενήντα (50) ημέρες εργασίας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.

Για τους εργαζόμενους σε οικοδομοτεχνικά έργα απαιτούνται 50 ημέρες ασφάλισης, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η προσαύξηση 20% και οι ημέρες αδείας. Για τη συμπλήρωση των 50 ημερών ασφάλισης στους μισθωτούς λαμβάνονται υπόψη και οι ημέρες επιδότησης λόγω ασθενείας ή ατυχήματος, οι ημέρες επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας καθώς και οι ημέρες επιδότησης λόγω επίσχεσης εργασίας.

Είμαι μη μισθωτός. Πώς μπορώ να αποκτήσω ασφαλιστική ικανότητα;

Για να έχει ασφαλιστική ικανότητα ο μη μισθωτός πρέπει να έχει συμπληρώσει τουλάχιστον δύο (2) μήνες ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και να έχουν καταβληθεί οι απαιτητές ασφαλιστικές εισφορές.

Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα, εφόσον η οφειλή έχει εξοφληθεί ή ρυθμιστεί σε δόσεις και τηρείται η εξόφληση των δόσεων.

Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης έχει λάβει έκτακτα μέτρα για την διευκόλυνση των μη μισθωτών συμπολιτών μας, που επιθυμούν να ενεργοποιήσουν την ασφαλιστική τους ικανότητα.

Συγκεκριμένα, οι ενδιαφερόμενοι που έχουν πλέον διευθετήσει τις οφειλές τους (είτε εξοφλώντας, είτε ρυθμίζοντας και καταβάλλοντας την 1η δόση), μπορούν:

α) Να απευθυνθούν σε οποιοδήποτε τοπικό κατάστημα του e-ΕΦΚΑ και μάλιστα χωρίς ραντεβού, ειδικώς για ζητήματα ασφαλιστικής ικανότητας και εφόσον έχουν τη δυνατότητα να λάβουν άμεσα ασφαλιστική ικανότητα.

β) Να εισέλθουν στην ηλεκτρονική υπηρεσία «Έλεγχος ασφαλιστικής ικανότητας μη μισθωτών», https://www.efka.gov.gr/el/elegchos-asphalistikes-ikanotetas-me-misthoton, και να επιλέξουν «αμφισβήτηση οφειλών». Ειδική ομάδα έργου που συστάθηκε για αυτό τον σκοπό, επεξεργάζεται τα αιτήματα και η ασφαλιστική ικανότητα αποκαθίσταται εντός λίγων ωρών.

γ) Να αναμένουν την προγραμματισμένη αυτόματη απόδοση ασφαλιστικής ικανότητας που πλέον αντί να διενεργείται μηνιαίως, θα γίνεται εκτάκτως κάθε εβδομάδα.

Ήδη όσοι εξόφλησαν απέκτησαν αυτόματα ασφαλιστική ικανότητα.

Είμαι μη μισθωτός. Τι πρέπει να γνωρίζω πριν την επίσκεψη σε κατάστημα e-ΕΦΚΑ προκειμένου να ελέγξω την ασφαλιστική μου ικανότητα;

Επειδή παρατηρείται ότι η πλειοψηφία όσων απευθύνθηκαν στα καταστήματα και στην πλατφόρμα, εξακολουθούσαν να έχουν οφειλές, και προκειμένου να μην ταλαιπωρούνται,  οι ενδιαφερόμενοι προτού απευθυνθούν στα τοπικά καταστήματα, καλούνται να ελέγξουν:

α) Εάν πράγματι έχουν ασφαλιστική ικανότητα, ακολουθώντας τον σύνδεσμο https://www.efka.gov.gr/el/elegchos-asphalistikes-ikanotetas-me-misthoton,

β) Εάν έχουν τρέχουσες οφειλές, ακολουθώντας τον σύνδεσμο https://www.idika.org.gr/EfkaServices/Application/Contributions.aspx  και

γ) Εάν έχουν βεβαιωμένες οφειλές στο Κ.Ε.ΑΟ, τις οποίες θα πρέπει να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν, ακολουθώντας τον σύνδεσμο https://www.efka.gov.gr/el/elektronikes-yperesies/elektronikes-yperesies-keao

Οι αλλαγές του ΚΕΑΟ ποιους αφορούν;

Το νέο αναβαθμισμένο περιβάλλον των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών του ΚΕΑΟ που τέθηκε σε λειτουργία, διευκολύνει  τις συναλλαγές των οφειλετών με τον Φορέα.

Πρόκειται για ένα νέο ψηφιακό βήμα του e-ΕΦΚΑ, στο πλαίσιο της άμεσης και αποτελεσματικής εξυπηρέτησης των οφειλετών, μέσα από την απλούστευση των διαδικασιών. Εφεξής, για την παρακολούθηση και διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν θα απαιτείται διακριτή πιστοποίηση, ή σύνδεση ανά μητρώο οφειλέτη.

Η σύνδεση με τις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες του ΚΕΑΟ πραγματοποιείται με τους προσωπικούς κωδικούς TaxisNet του οφειλέτη, μέσω της ιστοσελίδας του Φορέα https://www.efka.gov.gr/el/elektronikes-yperesies/elektronikes-yperesies-keao ακολουθώντας τη διαδρομή: Μενού > Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες > Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες ΚΕΑΟ.

Τι δυνατότητες δίνει η νέα υπηρεσία;

Στο νέο περιβάλλον, παρέχεται πλέον στον οφειλέτη η δυνατότητα πρόσβασης από ένα σημείο, σε ενοποιημένη εικόνα του συνόλου των μητρώων του, ανεξάρτητα του Φορέα προέλευσης της οφειλής (τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τ.ΟΑΕΕ, τ.ΟΓΑ, τ. ΤΣΜΕΔΕ, νυν e-ΕΦΚΑ, κλπ).

Οι οφειλέτες που είχαν ήδη πιστοποιηθεί στο παρελθόν στις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες του ΚΕΑΟ μπορούν να χρησιμοποιούν τους  κωδικούς που ήδη διαθέτουν.

Στο νέο αναβαθμισμένο περιβάλλον των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών του ΚΕΑΟ κάθε οφειλέτης μπορεί να παρακολουθήσει και να διαχειριστεί μόνον τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, οι οποίες είναι βεβαιωμένες στον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του και όχι τυχόν οφειλές του, βεβαιωμένες στον Α.Φ.Μ. τρίτου προσώπου για τις οποίες συνευθύνεται εκ του νόμου (π.χ. οφειλές διοικούντων και εταίρων νομικά πρόσωπα).

Τι ισχύει για τους ανέργους;

Για τους ανέργους εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις που προβλέπουν την ασφαλιστική κάλυψη για παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος από τον ΕΟΠΥΥ εφόσον δεν είναι ασφαλισμένοι σε οποιονδήποτε άλλο δημόσιο ασφαλιστικό οργανισμό και παρακολουθούν συγχρηματοδοτούμενα ή μη από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Προγράμματα Επαγγελματικής Κατάρτισης και για όλη τη διάρκεια των προγραμμάτων, υπάγονται στην ασφάλιση του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ/ε-ΕΦΚΑ για παροχές ασθένειας σε είδος.

Διευκρινίζεται ότι η χορήγηση των παροχών αυτών αφορούν ατομικά τον ασφαλισμένο και όχι τα μέλη οικογένειας και χορηγούνται από την πρώτη ημέρα παρακολούθησης του προγράμματος και μέχρι το πέρας αυτού.

Είμαι άνεργος έως 29 ετών. Για πόσο καιρό δικαιούμαι ανανέωση ασφαλιστικής ικανότητας από τον e-ΕΦΚΑ;

Η ασφαλιστική κάλυψη διαρκεί μέχρι τη συμπλήρωση του ανωτάτου ορίου ηλικίας 29 ετών, εφόσον εξακολουθείτε να είστε άνεργος.

Ειδικότερα οι άνεργοι νέοι μέχρι 29 ετών καλύπτονται από το τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ/e-ΕΦΚΑ για παροχές ασθένειας σε είδος, εφόσον:

– έχουν εγγραφεί ως άνεργοι στα μητρώα της ΔΥΠΑ επί ένα συνεχές δίμηνο, το αμέσως προηγούμενο της υποβολής της αίτησής τους για υπαγωγή στην ασφάλιση του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ/e-ΕΦΚΑ και κατέχουν κάρτα ανεργίας ανανεούμενη ανά μήνα,

– δεν ασφαλίζονται από ίδιο δικαίωμα ή ως μέλη οικογένειας

– δε σπουδάζουν σε ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού

Είμαι μακροχρόνια άνεργος ηλικίας 29-55 ετών. Για πόσο καιρό δικαιούμαι ανανέωση ασφαλιστικής ικανότητας από τον e-ΕΦΚΑ;

Η ασφαλιστική κάλυψη διαρκεί για τέσσερα εξάμηνα, εφόσον εξακολουθείτε να είστε άνεργος.

Συγκεκριμένα οι  άνεργοι ηλικίας 29 έως 55 ετών, καλύπτονται για παροχές ασθένειας σε είδος από τον ασφαλιστικό τους φορέα, στον οποίο ασφαλίζονταν πριν τη διακοπή της εργασίας τους, εφόσον:

– έχουν πραγματοποιήσει στην ασφάλιση οποιουδήποτε ασφαλιστικού οργανισμού 600 ημέρες εργασίας. Το κατώτατο όριο των 600 ημερών εργασίας αυξάνεται ανά 100 ημέρες κάθε χρόνο μετά τη συμπλήρωση του 30ου έτους της ηλικίας μέχρι το 54ο έτος της ηλικίας.

– έχουν εγγραφεί ως άνεργοι της ΔΥΠΑ για χρονικό διάστημα 12 τουλάχιστον συνεχών μηνών πριν από την ημερομηνία υπαγωγής τους στην ασφάλιση του οικείου ασφαλιστικού φορέα και κατέχουν κάρτα ανεργίας ανανεούμενη ανά μήνα και δεν ασφαλίζονται για οποιονδήποτε λόγο στο Δημόσιο ή σε ασφαλιστικό οργανισμό.

– Σε περίπτωση που ο άνεργος έχει ασφαλιστεί σε περισσότερους του ενός ασφαλιστικούς οργανισμούς, θα καλυφθεί για παροχές ασθένειας από τον ασφαλιστικό οργανισμό στον οποίο έχει ασφαλιστεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Είμαι μακροχρόνια άνεργος ηλικίας άνω των 55 ετών. Για πόσο καιρό δικαιούμαι ανανέωση ασφαλιστικής ικανότητας από τον e-ΕΦΚΑ;

Η ασφαλιστική κάλυψη διαρκεί μέχρι την ημερομηνία ανάληψης εργασίας ή συνταξιοδότησής σας, εφόσον εξακολουθείτε να είστε άνεργος.

Ειδικότερα  παρέχεται η δυνατότητα να υπαχθούν στο κλάδο ασθένειας σε είδος του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ/e-ΕΦΚΑ οι μακροχρόνια άνεργοι, που έχουν ηλικία άνω των 55 ετών και έχουν πραγματοποιήσει 3.000 ημέρες ασφάλισης στο τ.ΙΚΑ-ΕΤΑΜ/e-ΕΦΚΑ. Για τη συμπλήρωση των ημερομισθίων αυτών λαμβάνεται υπόψη και ο χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί στην ομοειδή ασφάλιση άλλου φορέα.

Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλούν δωρεάν στο 1555 ή να υποβάλλουν ερώτημα στο 1555.gov.gr. Για τη συνεχή ενημέρωσή τους για θέματα εργασιακά, ασφαλιστικά και κοινωνικά οι πολίτες μπορούν πλέον να ακολουθήσουν και το viber κανάλι του 1555.